KONUTLARA UCUZ SU VERİLEBİLİR Mİ?
KONUTLARA UCUZ SU VERİLEBİLİR Mİ?
Evet, verilebilir!
Belediyelerimizin kentlere verdikleri içme ve kullanma sularının, bir maliyeti vardır.
Bu maliyet;
- Enerji giderleri,
- Personel giderleri,
- Kayıp- kaçak su miktarları,
- İsale hatlarını yenileme, arıtma tesislerinin yapımı, bakımı, ve kullanılan teknik ekipmanların yenilenmesi,
- Hizmet binalarının kira ve diğer giderleri vb gibi unsurlardan oluşur.
Bu maliyetler, kente verilen her bir m3 suyun fiyatını oluşturur.
Peki bu maliyetler düşürülebilir mi?
Elbette düşürülebilir…
Yukarıda saydığım maliyetleri en aza indirmek, Belediyelerimizin AKILLI SU YÖNETİMLERİ politikaları ile mümkündür.
Sırayla açıklamaya çalışayım…
- Enerji giderleri
Enerji maliyetleri çok yüksek…
Enerjideki artan girdiler nedeniyle maliyetler çok yüksek oranlarda yükselince doğal olarak Belediyelerin kullandıkları enerji fiyatları da çok arttı ve suyun fiyatı da mecburen yukarı çekilmek zorunda kaldı..
Bu durumda daha önceki yazılarımda belirttiğim üzere devlet, Belediyelerin kullandıkları enerjide mutlaka destek sağlamalıdır.
Ancak Belediyeler de artık alternatif enerjiler üretme yoluna gitmeli ve GÜNEŞ ENERJİSİNE yönelmelidirler.
Bu amaçla;
Barajların etrafına,
Terfi istasyonlarının çevrelerine,
Arıtma tesislerinin çevrelerine,
Hizmet binalarının çatılarına,
GÜNEŞ ENERJİ SİSTEMLERİNİN KURABİLİRLER.
Böylece KULLANDIKLARI ENERJİYİ KENDİLERİ ÜRETEREK suyun maliyetini düşürebilirler.
- Kayıp- Kaçak su miktarları
Ülkemizde ki su potansiyelinin yaklaşık % 72’si tarım, % 12’si sanayi, % 16’sı içme ve kullanma suyu olarak tüketilmektedir.
2020 DSİ, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre KAYIP- KAÇAK SU MİKTARI %42- 45 civarındadır.
Oldukça yüksek bir orana tekabül eden KAYIP ve KAÇAK KULLANILAN sular nedeniyle maliyetler artmakta ve bunun ceremesini de vatandaş çekmektedir.
Su kayıpları 2 kısımda sınıflandırılabilir…
İDARİ KAYIPLAR, FİZİKİ KAYIPLAR..
İDARİ KAYIPLAR;
İzinsiz tüketimler (Kaçak su kullanma) ve sayaçlarda yapılan ölçüm hataları şeklinde değerlendirilebilir.
FİZİKİ KAYIPLAR;
- Temin ve Dağıtım Hatları ile Servis Bağlantılarında Oluşan Kayıp ve Kaçaklar,
- Depolarda Meydana Gelen Sızıntı, Kaçak ve Taşmalar,
- Şebeke içerisinde yapılan bilinçsiz deşarjlar,
- Yangın musluklarından temin edilen denetimsiz sular,
- Sayaç okuyucularının yapmış olduğu hatalar,
- Kanal açmada ve temizlemede kullanılan sular,
- Yasal olmayan bağlantılar,
- Eksik yapılan ölçümler,
- Faturalandırma sisteminde yapılan hatalar,
- Hatalı kullanılan vanalar ve diğer teknik ekipmanlar,
- Su basıncına dayanıksız boruların kullanılması,
- Yer altı su sızıntılarının tespit edilememesi,
- Yenilenmeyen dağıtım, arıtma ve su depoları aksamlarından kaynaklanan kaçaklar,
- Son tüketici olan konut ya da işyeri girişi ile ana hattan çekilen abone borularının eski olması nedeniyle oluşan sızıntılar vb gibi daha pek çok unsurlar FİZİKİ KAYIPLARDIR ve maliyeti çok yükseltmektedir.
Kayıp Sular, FATURALANDIRILMAYAN SULAR kapsamındadır.
Yani bir Belediye örneğin saniyede 500 m3 su veriyorsa bunun %55 -60 nı faturalandırabilmekte, geri kalan kısmı bedavaya akmaktadır. Ancak suyun maliyeti ise 500 m3 e göre oluşmaktadır..
Ülkemizde yine 2020 DSİ verilerine göre verdikleri suyu FATURALANDIRAMAYAN BELEDİYELER olarak,
% 69 ile ORDU,
% 66 AYDIN,
% 60 BALIKESİR,
% 58 HATAY
% 57 ŞANLI URFA gelmektedir.
Verdiği suyu en yüksek oranda FATURALANDIRABİLEN Belediyeler ise,
% 17 TEKİRDAĞ,
% 23 BURSA,
% 24 İSTANBUL’dur….
İZMİR’de bu oran % 34 tür..
Sevgili okuyucularım..
Gördüğünüz üzere Belediyelerimiz;
KENDİ ENERJİLERİNİ ÜRETEBİLDİKLERİ,
KAYIP- KAÇAK SU MİKTARLARINI AZALTABİLDİKLERİ,
AKILLI SU YÖNETİM PLANLARINI uygulayabildikleri takdirde suyun maliyeti azalacak ve hanelere verilen suyun ücretini düşürebileceklerdir.
Ayrıca bir öneri daha..
16 Aralık 2021 tarihli RG de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde Belediyelere hanelerde kullanılan suyun 5 te 1 ni ücretsiz verebilme hakkı tanındı..
20 M3 e kadar su tüketen düşük gelirli vatandaşlarımız için bu uygulama başlatılabilir..
Saygılarımla.. 19/02/2022
Mehmet Zeki FİDANDAL
Yerel Yönetimler UZMANI