BELEDİYE ŞİRKETLERİ KONTROLSÜZ GÜÇMÜ DÜR?
BELEDİYE ŞİRKETLERİ, KONTROLSÜZ GÜÇLER Mİ?
Sevgili okurlarım,,,
Bu hafta ki yazımda, bizlerin ödediği paralarla sermayesini oluşturan belediye şirketleri nin işleyişlerini kısaca anlatmaya çalışacağım.
Belediye Şirketleri, Belediyelerin biraz daha serbest hareket edebilmelerini sağlayan birer ticari kuruluşlardır.
Şirket yönetimleri, Belediye Başkanları tarafından oluşturulur.
Sermayeleri, Belediye bütçesinden aktarılan ödeneklerle sağlanır.
Faaliyet sözleşmelerinde, eğer geniş tutulmuşsa yurt içinde ve dışında her türlü ticari faaliyetleri yapabilir ve her türlü ihalelere girebilir maddeleri vardır.
Yani Belediye Şirketleri bir çeşit o belediyenin ticari koludur.
Belediyenin, bir başka gücüdür!..
İşte bu güç, iyi kullanılırsa hem belediyesine, hem de kent halkına ciddi katkılar sağlar…
Kötü kullanılırsa veya bir başka deyimle iyi yönetilmezse belediyenin sırtında yük olur…
Klasik bir deyimle ifade edersek “kontrolsüz güç, güç değildir”
Sürekli zarar eder…
Amacına uygun faaliyet gösteremez…
Böylece bizim paralarımızla oluşturulan sermaye, kediye yüklenmiş olur!...
Sevgili okurlarım…
Yaşadığımız kentin belediyesinin mutlaka bir şirketi vardır…
Sizce nasıl yönetiliyor?
Başarılı işlere imza atabiliyor mu?
Şirket yöneticileri, konularının uzmanı mı? Liyakat sahibi mi? O alanda ticari bir başarıları var mı?
Bütün bu soruların cevabını eminim hepimiz biliyoruz!...
30 yıllık belediyecilik yaşamımda kar eden, belediye sermayesini iyi yöneten bir şirket görmedim…
Bu arada sunu da ifade edeyim.
Asla ve asla Belediye şirketlerine karşı değilim. Aksine destekliyorum.
Ancak iyi yönetilmesi şartıyla…
Başarılı işlere imza atarak sermayelerini geliştirmeleri, çoğaltmaları şartıyla…
Birilerinin çiftliği haline dönüşmemesi şartıyla…
Vatandaşın parasıyla oluşturulan sermayelerini çar çur etmemek şartıyla…
Peki, şirketler neden kötü yönetiliyor?
Bunun birkaç nedeni var.
Birincisi, şirket yönetimlerinde görev alanların nitelikleridir…
Ticari yaşamında her hangi bir başarısı olmayan ama sadece siyasi Saiklerle öne çıkmış kişilerin,
Başarısı sadece Belediye Başkanına yakınlığı olanların,
Aday olup seçilemeyen ya da seçimleri kaybetmiş kişilerin,
Teyze oğlu, Emmi kızı, bacanağın dünürü sıfatı taşıyanların,
“Sen, Ben, Bizim oğlan” zihniyetine sahip kişilerin,
Ya da sadece maaş bağlansın diye görevlendirilenlerin,
şirket yöneticisi olarak atanmaları, kötü yönetilmenin ana sebeplerinden biridir.
Burada gerçekten iyi niyetle çalışan, emek veren, elinden geldiğince katkı koymaya çalışan yöneticileri ayrı tutuyorum.
Kötü yönetilmenin bir başka nedeni de bu gücün, yeterince kontrol edilememesi ve yeterince denetlenememesi!
Belediye şirketleri, her ne kadar en az 7 oluşum tarafından denetleniyor görünse de yapılan denetimlerin yeterli olduğunu söyleyemeyiz…
Mesela Sayıştay’ın denetlemesinde ortaya çıkarılan kamu zararları sonucunda ne gibi bir yaptırımlar var?
Ya da Türk Ticaret ve Vergi Kanunlarına göre 3 yıl üst üste zarar eden şirketler resen kapatılıyorken her yıl zarar eden Belediye Şirketlerine ne gibi yaptırımlar uygulanıyor?
Bizim ödediğimiz emlak, ÇTV vb vergiler, harçlar, ruhsat paraları ile oluşturulan şirket sermayesini eritmek, kimin hakkıdır?
Bu gibi soruları çoğaltabiliriz...
Ancak burada asıl görev ve sorumluluk, Belediye Başkanlarımıza düşüyor…
Her geçen gün giderek artan maliyetler karşısında 1 kuruşun bile ziyan olmaması gerekiyor.
O nedenle de Sayın Başkanlarımızın hala birer kara delik olma özelliğini taşıyan şirketlerin profesyonelce yönetilmelerini sağlamaları gerekiyor.
Şirketlerin başarısı, Belediyenin de önünü açacaktır.
İstihdam alanları daha da genişleyecek ve çoğalacaktır..
Belediye bütçesine daha az yüklenilecektir.
Yazımın başında belirttiğim gibi belediye şirketleri, birer güçtür…
Yeter ki doğru yönetelim ve kullanalım.
Saygılarımla…
Mehmet Zeki Fidandal
Yerel Yönetimler Uzmanı