BELEDİYELERE BİR DARBE DE SGK dan...
Belediyelere bir darbe de SGK'dan!
Mehmet Zeki Fidandal'ın 21 Nisan 2023 tarihli Yenigün Gazetesi'ndeki köşe yazısıdır.
Sevgili Okurlarım…
Bugün Ramazan Bayramının ilk günü.
Tüm okurlarımızın, gazete çalışanlarımızın ve tüm halkımızın bayramlarını kutlayarak ve Belediye Başkanlarımıza seslenerek yazımı kaleme almak istiyorum.
Belediyelerimizin mali durumlarını vatandaşlar olarak hepimiz biliyoruz.
Pandeminin uzun süren etkileri,
Ekonomik krizlerin getirdiği yükler,
Enflasyona bağlı fiyat artışları ve maliyetlerinin aşırı yüksek olması,
Ardından yüzyılın en büyük depremi,
tüm belediyelerimizi mali açıdan çok zor durumlara soktu.
Personel maaşlarını bile ödeyemez hale geldiler.
Başta akaryakıt, yedek parça ve diğer mal ve hizmet alımlarını yapmış oldukları yüklenicilere ödeme yapamıyorlar.
Hacizler kapıda…
Haliyle Elektrik, Vergi borçları ve SGK primlerini de ödeyemez durumdalar.
Alacaklı olan SGK ve Vergi daireleri, belediyelerin alacaklarına karşı icra işlemlerini başlatmakta hiç vakit kaybetmiyorlar ve TAŞINMAZLARINA HACİZ KOYUYORLAR.
Hem de tümüne…
Örneğin Belediyenin 500 taşınması varsa hepsine birden işlem yapıyorlar.
Otomatik işlem!
Borç 50 Milyon, haciz koydukları taşınmazların değeri 500 milyon!
Belediye, SGK na öneri getiriyor…
“5 Taşınmazım var. Değeri 150 milyon. Hacizleri oraya toplayın, diğerlerini serbest bırakın, satayım borcumu ödeyeyim”
“Yok…Olmaz… Mevzuat müsaade etmiyor!”
Hiç afları yok…
Vergi daireleri, nispeten daha anlayışlı.
Belediyeler, en azından derdini anlatıp çözüm bulabiliyorlar.
Belediye, borç ödemek için her hangi bir taşınmasını satmak istiyor ve haczin kaldırılmasını talep ediyorsa da, SGK “KALDIRMAM” diyor.
Ya sevgili SGK yetkilileri… Belediye taşınmazını satsın ki sana borcunu ödesin…
“Hayır… Olmaz!.
“Önce parayı yatır, sonra haczi kaldırayım”
Zaten Belediyenin parası olsa size olan borcunu öder.
Bu arada başka bir sıkıntıyı da burada ifade etmek isterim.
Örneğin bir vatandaşın 500 m2 yeri var. Belediyenin de vatandaşın arsasına bitişik 100 m2 yeri var.
Vatandaş, Belediyeye başvuruyor ve Belediyenin hissesini satın almak istiyor…
Yasa olarak vatandaşımızın buna hakkı var.
Ama karşısına SGK nın ya da Vergi Dairesinin haczi çıkıyor.
Belediye, 50 Milyonluk Vergi ya da SGK prim borcunu ödeyecek, sonra 100 m2 yerini satabilecek!...
İşte SGK nın bu katı tutumu, maalesef zorda olan belediyelerimizi daha da zora sokuyor.
Konuyu biraz açalım.
7440 Sayılı kanunla borçların yapılandırılmasının yolu açıldı.
Haliyle bu yasadan Belediyeler ve bağlı şirketleri de yararlanabiliyorlar.
Borçlu Belediyeler ve şirketleri, yapılandırma protokolüne imza atıp ilk taksitlerini 31 Mayıs 2023 tarihine kadar ödemek zorundalar.
Buraya kadar tamam!...
Ancak SGK, yapılandırmadan kaynaklanan borcun ilk taksidinin 31 Mayısta ödenme şartının yanı sıra, 2023 yılına ait Ocak, Şubat, Mart, Nisan ve Mayıs aylarına ait SGK prim borçlarını da peşin istiyor.
Oysa yeni borçlarla ilgili de taksitlendirme yapılabilir.
Yasa buna müsait.
Ama SGK, kabul etmiyor…
Genelge var, diyorlar!...
Sn SGK yetkilileri…
Genelgeler, yasalara aykırı olabilir mi?
Ama yok… İlla genelge önde olacak!..
Maalesef SGK nun bu tutumu, Belediyelerimizi hareket edemez hale getiriyor.
Ancak şunu da ifade etmeliyim ki burada SGK nun da haklılık payı var…
Alacaklarını tahsil edebilsinler ki hizmetlerini yapabilsinler, emekli maaşlarını ödeyebilsinler.
Asıl amaç “Üzüm yemek” değil mi?
Karşılıklı anlaşarak çözüm yolları bulunabilir.
Hem SGK alacağını tahsil etmiş olur hem de belediyeler borçlarını öderken zorlanmazlar.
Bakınız burada yasal bir çözüm yolu daha var.
Hatırlatayım.
6183 Sayılı Amme Alacakları Kanunun Geçici 8. Md si…
Bu maddeye göre tapusu belediyenin olan ama üzerinde KAMUYA AİT BİNALAR (örneğin, Hastane, okul, Adiye sarayı Emniyet binaları vb) bulunan arsa ya da arazileri, belediyelerin borçlarına mukabil takas etme zorunluluğu var…
Belediyeler, bu yasaya istinaden borçlarına karşılık bu arsaları takas etmek için gerekli müracaatları yapıyorlar ama çoğunlukla ret ediliyor.
Neden?
Alacaklarınızı tahsil ya da mahsup etmek için işte size bir fırsat…
Belediye mülklerinin üzerinde kamu hizmetlerinin verilmesi, tabii ki önemli ve mevzuata uygundur.
Elbette ki Devlet ve Yerel Yönetimler işbirliği yapmalıdırlar.
Ama bu yapılırken de Belediyelerin de Mülkiyet Hakları, korunmalıdır.
Yasa buna cevaz veriyorsa, neden uygulanmıyor?
Belediyeler, neden rahatlatılmıyor?
Mevzuat çok açık…
Vakit geçmiş değil…
Yasanın uygulanma süresi, 31 Aralık 2023 tarihinde bitiyor.
Biran önce söz konusu yasa hükümleri uygulanmalı, bu taşınmazlar belediyenin borçlarına karşılık takas edilmeli ve Belediyeler de borçlarını daha kolay ödeyebilmeli…
Bu konuda rahatlatıcı önlemlerin alınması ve düzenlemelerin yapılması kaçınılmazdır.
Peki, Belediyelerin bu derdini kim dile getirecek?
Çözüm önerilerini sunarak Belediyelerin önünü kim açacak?
O zaman şu soru aklımıza gelebilir…
Belediyelerin üyesi oldukları ve ciddi miktarlarda aidat ödedikleri ve kendilerini temsil etmede bir özgül ağırlığa sahip olan BELEDİYE BİRLİKLERİ nerede?
Mesela TÜRKİYE BELEDİYELER BİRLİĞİ, bu konuyu Bakanlık düzeyinde çözüme kavuşturulmasını sağlayabilir.
KIYI EGE BELEDİYELER BİRLİĞİ DE ha keza öyle..
Birlikler Belediyelerin örgütlü güçleridir.
Saygılarımla
Mehmet Zeki Fidandal
Yerel Yönetimler Uzmanı