YOL ya da YEŞİL ALANLAR ŞARTLI BAĞIŞ mıdır?
Yol ya da yeşil alanlar şartlı bağış mıdır?
03.06.2022 - 06:00YAYINLANMA
02.06.2022 - 15:01GÜNCELLEME
Mehmet Zeki Fidandal'ın 3 Haziran 2022 tarihli Yenigün Gazetesi'ndeki köşe yazısıdır.
Sevgili okurlarım,
Bu haftaki yazımda, hemen hemen hepimizi dolaylı da olsa ilgilendirdiğini düşündüğüm bir konuyu ele alacağım. Yazımın tamamını okuyunca, mutlaka sizi ilgilendiren bir bağlantı bulacağınıza inanıyorum. Genellikle pek çoğumuzun bildiği gibi belediyeler, herhangi bir araziyi imara açarlarken belediyelerin; yol, yeşil alan, çocuk bahçesi, eğitim alanı, belediye hizmet binası, eğitim tesisi, ibadethane vb. amaçlar doğrultusunda kullanılmak üzere, o arazinin %45’ine kadar yeri belediyeye terk ettirme hakları vardır. Bu hak, yasayla ve ilgili yönetmeliklerle belediyelere tanınmıştır.
Ancak terk edilen bu yerler, amacı dışında asla kullanılamaz!... Bu hak da vatandaşlarımız için, yine yasalarla ve yönetmeliklerle güvence altına alınmıştır. Kısaca bu bilgiyi sizlerle paylaştıktan sonra asıl konumuza gelelim.
Belediyelere terk edilen bu tür yerlerin hukuki durumu nedir?
Sevgili okurlarım, bu yerlerin hukuki durumları uzun bir süredir tartışılmaktadır. Bazı belediyeler, bu tür yerlere hiç dokunmadan uzun bir ara geçtikten sonra statüsünü değiştirerek, üzerlerine konut, işyeri vb gibi imalatlar yapabilmektedirler.
Hatta bazı belediyeler de bu tür yerlerin imar uygulamalarını yaparak, turizm, konut, akaryakıt istasyonu vb. gibi ticaret alanlarına çevirip satış yapabilmektedirler…
Arazileri böyle uygulamalara maruz kalan vatandaşlarımızın ilgili idareye dava açma hakları vardır.
Ancak, genellikle bu tür davalarda sonuçlar her zaman vatandaşlarımızın arzuladığı gibi sonuçlanmayabiliyor!
Dolayısı ile vatandaşların yol, yeşil alan vb. gibi amaçlarla kullanılsın diye belediyelere terk ettiği alanlarda konutlar, oteller, iş merkezleri yükselebiliyor.
İşte tam da bu tür uygulamalara son verecek olan nihai karar, 24 Mayıs 2022 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi!
29/12/2021 karar no’lu Anayasa Mahkemesi kararında;
yol, yeşil alan vb gibi amaçlar için terk edilen yerlerin, şartlı bağış kapsamında olduğu,
dolayısı ile şartlı bağışlanan bu yerlerin amacı dışında kullanılamayacağı, amacı dışında kullanılmışsa, hatta üzerinde yapılar olsa bile mülkiyet sahibine bedellerinin ödenmesi gerektiği ifade edilmektedir.
(bknz: 24 Mayıs 2022 Tarih ve 31845 sayılı r.g/anayasa mah. kararları/ 29.12.2021 tarihli karar)
Anayasa Mahkemesi karar metnini incelediğimizde, özellikle 30 numaralı bölümünde yer alan açıklamalar çok önemlidir.
Söz konusu paragrafta “Yol Şartı ile bağışlanan bir yerin amacına uygun kullanılmaması durumunda bağışlayan için yeri geri iade isteme hakkı doğmaktadır” ifadesi, bağlayıcı bir hükümdür.
Dolayısı ile sevgili okurlarım,
Anayasa Mahkemesi’ne göre; yola, yeşil alana, çocuk bahçesine, belediye hizmet alanı, eğitim alanı vb. gibi kamu hizmetine yönelik amaçlarla belediyelere ya da başka kurumlara terk edilen yerler, şartlı bağış statüsündedir…
Eğer amaç dışı kullanılan yerler varsa, vatandaşlarımızın geriye dönük dava açma hakları vardır.
Bu tür mülkiyet davalarında ise zaman aşımı sınırlaması da yoktur…
Saygılarımla…