YOLA TERK EDİLEN ALANLARIN AMACI DIŞINDA KULLANILMASI
YOLA TERK EDİLEN ALANLARIN AMACI DIŞINDA KULLANILMASI
Sevgili Okurlarım…
Bugün ki yazımda yine sizlerden gelen soruları cevaplamak amacıyla genel bilgilerden ve bu bilgilere istinaden ANAYASA MAHKEMESİ kararlarından söz edeceğim.
Sizlerden gelen soruların bir bölümü de, vatandaşlarımızın arazilerinde yapılan İMAR UYGULAMALARI nedeniyle YOL, YEŞİL ALAN, EĞİTİM ALANI, SOSYAL DONATI ALANI vb gibi amaçlar için BELEDİYEYE TERK EDİLEN yerlerin kullanım amaçları hakkında bilgi edinilmek istenmesiyle ilgili…
İsterseniz ANAYASA MAHKEMESİNİN vermiş olduğu 2 örnek kararla bu konuyu açıklamaya çalışayım…
Bir vatandaşımız, arazisinde imar uygulaması talebiyle ilgili Belediyesine müracaat eder.
Belediye, talebi uygun görür ve uygulamayı yapar…
İmar kanununa göre de BELEDİYEYE TERK EDİLMESİ gereken yerleri ve miktarını tespit eder ve uygulamayı bitirir.
Terk edilen yerin 518 m2 si KAMUYA AYRILAN YOL içindir.
Ancak aradan bir süre geçer ve Belediyesi, yol için terk edilen yeri, İMAR DEĞİŞİKLİĞİ yaparak ÖZEL KÜLTÜREL TESİS ALANI olarak belirler.
Ancak bu değişiklikten yerini yol yapımı için Belediyesine terk eden vatandaşımızın haberi olunca terk ettiği yerin AMACI DIŞINDA KULLANILMASI YOLUNDA yapılan değişikliğe itiraz eder ve BEDELSİZ OLARAK geri almak için Belediyesinden talepte bulunur.
Belediyesi talebi reddeder…
Kişi yargıya başvurur. Ancak yerel mahkemeler de davayı reddeder.
Üst mahkemeler de vatandaşın talebini uygun görmez ve karar kesinleşir.
Vatandaşımız son olarak ANAYASA MAHKEMESİNE bireysel başvuruda bulunur ve AYM, “kamunun kullanımı amacıyla Belediyeye terk edilen yerler, AMACI DIŞINDA KULLANILAMAZ” diyerek son noktayı koyar.
AYM üstelik önceki yargılamaların hatalı olduğuna da hükmederek vatandaşın BEDELSİZ GERİ ALMA talebinin yerine getirilmesi amacıyla, YENİDEN YARILAMA YAPILMASINA karar verir. (AYM Karar Tarihi 29/05/2019. Başvuru no:2016/3592)
İkinci olarak yine bedelsiz olarak yola terk edilen yolun bir kısmının KONUT ALANI OLARAK tescillenmesi olayını açıklamaya çalışayım.
Vatandaşımızın yeri konut imarlıdır…
Arsanın 154 M2 si, bedelsiz olarak Belediyesine terk edilmiş ancak terk işlemi yapılmadığı için mülkiyetin tapusu hala vatandaşımızın üzerinedir.
Vatandaşımız daha sonra arsasına konut yapmak ister ve İnşaat ruhsatı için Belediyesine başvurur…
Belediyesi de haklı olarak imar planında BEDELSİZ OLARAK YOLA TERK olarak ayrılmış olan 154 m2 lik yerin terk işlemi için vatandaşımızdan TAHAHHÜTNAME ister, Vatandaşımız istenilen bu talebi ŞARTLI olarak yerine getirir.
Verilen bu şartlı taahhütnameye istinaden TAPUDA TERK İŞLEMİ yapılır ve böylece 154 m2 lik yer, YOL OLARAK tescillenmiş olur.
Ancak aradan uzunca bir süre sonra ilgili Belediye, bir başka parselde İMAR UYGULAMASI yapar ve 154 m2 lik ve üstelik SOKAK OLARAK TESCİLLENMİŞ yerin 80 m2 sini, KONUT ALANI olarak ayırır.
Bu arada yola terk edilen 154 m2 lik yerin 80 m2 sine de inşaat yapılır.
YOL YAPIMI için terk ettiğini düşünen diğer vatandaş, terk edilen yerin yarısına inşaat yapıldığını görünce Belediyesine, YOL YAPIMI İÇİN vermiş olduğu ŞARTLI TAHAHHÜTNAMENİN İPTALİ için yargıya gider.
İlk derece mahkemeleri davayı reddeder…
Ancak son sözü yine AYM söyler ve 154 m2 yerin vatandaşa BEDELSİZ OLARAK geri verilmesi kararına imza atar.
İnşaat yapılan kısmın da kamulaştırma bedelinin davacıya ödenmesine hükmeder…
Sevgili okurlarım…
Yukarıda vermiş olduğum örnekler, AYM kararlarıdır.
ANAYASAMIZIN 35. MD si MÜLKİYET HAKKIMIZIN KORUNMASINI SAĞLAR.
Mülkiyetimize gelebilecek her türlü müdahalelere karşı AYM, mülkiyete yapılan müdahalenin yasal olup olmadığını inceler ve ona göre karar verir.
Bu müdahaleleri genellikle Belediyeler ve diğer kamu kurum ve kuruluşları yapar.
Ancak bu tür yaptırımlar, yasalara uygun olmak zorundadır.
Eğer bu müdahaleler amacı dışında yapılırsa ilgili kurum, bunun hukuki bedelini ödemek durumundadır..
Yani vatandaşlarımızın Belediyelere ya da diğer Kamu Kurum ve Kuruluşlarına BEDELSİZ OLARAK ve yol, sosyal donatı alanı, kamusal hizmet alanı, yeşil alan, Çocuk Bahçesi vb gibi amaçlar için terk ettikleri yerler, AMAÇLARI DIŞINDA KULLANILAMAZ…
Eğer vatandaşlarımız, bu tür uygulamalara maruz kalmışlarsa her zaman yargı yoluna gidebilirler.
AYM KARARLARI ÇOK AÇIKTIR.
Saygılarımla
Mehmet Zeki FİDANDAL
Yerel Yönetimler Danışmanı